Płaszczyzna sufitu to element obecny w każdym pomieszczeniu, niezależnie od funkcji i przeznaczenia. Ta górna strefa wnętrza spełnia istotną rolę, szczególnie poprzez bezpośrednie powiązanie z układem oświetlenia. Światło, jako nieodłączny element wnętrza i naszej codzienności, w naturalny sposób oddziałuje z góry. Kształtowana odpowiednio forma sufitu wprowadza grę światła we wnętrzu, pozwala plastycznie wzbogacić przestrzeń, zaburza monotonię, wywierając korzystny wpływ na użytkowników.
Nowoczesne sufity podwieszane
W złożonej strukturze budynku sufit stanowi dolną część stropu, oszalowaną i pokrytą warstwą tynku. Niekiedy jego płaszczyznę dzielą elementy konstrukcyjne w postaci belek. Przy swobodnym zagospodarowaniu powierzchni użytkowej, trudno jest uniknąć widocznych fragmentów instalacji elektrycznych, wodociągowych, klimatyzacyjnych i innych. Zastosowanie sufitów podwieszanych pozwala ukryć to, co nieestetyczne, jednocześnie daje wprost nieograniczone możliwości kształtowania architektury wnętrza.
Wprowadzenie sufitu podwieszanego zmienia wizualny odbiór wnętrza, pozwala optycznie kształtować przestrzeń. Stosując odpowiednie rozwiązania możemy nie tylko obniżyć zbyt wysokie pomieszczenie, ale również sprawić wrażenie, że niskie wnętrze zostanie optycznie podwyższone. Wystarczy wykorzystać gładką i odbijającą powierzchnię sufitu, kierując jednocześnie boczne oświetlenie w górę na podwieszoną taflę, aby uzyskać niezwykły efekt przestronnego wnętrza w miejscu ciasnym i niskim. Podwieszane sufity kształtowane skośnie lub wijące się miękko we wnętrzu na kilku poziomach, również sprawiają wrażenie powiększenia. Najlepszy rezultat przynosi podkreślenie linii sufitu szeregiem niewielkich, widocznych opraw punktowych lub światłem ukrytym pomiędzy poziomami sufitów. Poszczególne płaszczyzny stają się bardziej czytelne, dzięki światłu pośredniemu, czyli odbitemu. Łagodnie tworzą wówczas kompozycję światłocienia, przy eliminacji kontrastów. Jeżeli wnętrze, w którym planujemy podwieszenie sufitu, jest zbyt wąskie i wydłużone, korektę jego proporcji można uzyskać formami w postaci poprzecznych pasów oraz doświetleniem dłuższych ścian.
Kształty sufitów podwieszanych powinny pozostawać w harmonii z formą wnętrza, zarysem ścian, układem elementów wyposażenia, podziałami kolorystycznymi i materiałowymi na podłodze, a przede wszystkim współgrać z układem punktów świetlnych. Należy pamiętać, że podstawowe znaczenie we wnętrzu odgrywa właśnie oświetlenie górne, sufitowe, określane także jako ogólne lub podstawowe, równomiernie rozproszone i zapewniające dobre widzenie w każdej strefie pomieszczenia. W zależności od wysokości wnętrza i rodzaju zastosowanego systemu podwieszania, źródła światła mogą być montowane w oprawach wbudowanych w sufit lub tuż pod nim, przylegając do jego płaszczyzny. Jeżeli występuje dostateczna wysokość pomieszczenia można wykorzystać oprawy wiszące. Lampy wbudowane w sufit dobrze doświetlają i nie burzą stylistyki wnętrza. W układzie sufitu nie stanowią one elementu dominującego, jak oprawy wiszące o dekoracyjnych formach i zróżnicowanej kolorystyce.
Wykorzystanie tradycyjnych elementów ozdobnych pozwala stworzyć odpowiedni styl wnętrza, w nawiązaniu do innych form wyposażenia i mebli. Podziały kolorystyczne, malowidła, stiuki, czy ozdobne kasetony, stają się bardziej czytelne i znaczące dla kompozycji architektonicznej wnętrza, dzięki odpowiednio ukierunkowanemu oświetleniu.
Sufit podwieszany – jaki rodzaj wybrać?
Aby sufit podwieszany zadowalająco spełniał wymagania użytkowe, zachowując trwałość i estetyczny wygląd, należy zaplanować i wykonać właściwą konstrukcję nośną oraz wybrać odpowiedni dla niej rodzaj materiału, stanowiącego płaszczyznę sufitową. Wśród powszechnie stosowanych rozwiązań można wyodrębnić kilka najważniejszych:
- sufity podwieszane z płyt gipsowo-kartonowych lub gipsowo-włóknowych, mocowane na ruszcie z profili stalowych, w rozwiązaniu tym konstrukcja jest zupełnie ukryta;
- sufity kasetonowe i panelowe, układane na widocznej konstrukcji nośnej, która tworzy charakterystyczne podziały pomiędzy modułami;
- elastyczne powłoki sufitowe na bazie PVC, napinane na ukrytych listwach mocowanych do ścian lub stropu.
Sufit podwieszany z płyt gipsowo-kartonowych stanowi imitację tradycyjnego tynku. Na uzyskanej płaszczyźnie możemy zaplanować elementy sztukaterii, dowolnie ją malować, dekorować tynkami strukturalnymi. Rozwiązanie to wskazane jest szczególnie w pomieszczeniach mieszkalnych, restauracjach, kawiarniach, miejscach o charakterze reprezentacyjnym, wszędzie tam, gdzie powinien panować ciepły klimat.
Konstrukcja nośna, wykonana z lekkich, cienkościennych profili stalowych, tworzy płaską lub przestrzenną kratownicę, przymocowaną do stropu. Do konstrukcji tej mocowana jest płyta gipsowo-kartonowa za pomocą podobnych profili lub prętów stalowych o określonej wysokości. Minimalne obniżenie podwieszenia wynosi 8 cm. W zależności od wysokości opraw świetlnych, a także średnicy przewodów, które zamierzamy ukryć, możemy modyfikować obniżenie sufitu, budować układy wielopłaszczyznowe na różnych poziomach.
Dobre właściwości ze względu na trwałość i znikomy ciężar, posiada konstrukcja nośna wykonana z profili aluminiowych. Niestety jednak, ze względu na wyższą cenę, rzadziej wykorzystuje się ten materiał. Ponadto, przy wykonywaniu sufitów w technologii suchego tynku, niekiedy w konstrukcji stosuje się drewno, odpowiednio wysezonowane i zabezpieczone przed szkodliwym wpływem warunków zewnętrznych. Materiał ten jednak może ulegać wypaczeniom po dłuższym czasie użytkowania oraz z powodu zmiennej wilgotności powietrza. Zastosowanie elementów drewnianych niesie ponadto niebezpieczeństwo pożaru przy awarii instalacji elektrycznej.
Płyty gipsowo-kartonowe, używane do suchej zabudowy, dzieli się na zwykłe, wodoodporne, ognioodporne oraz wodo- i ognioodporne. Zwykła płyta zawiera rdzeń wykonany z gipsu budowlanego, obłożony z obu stron specjalnym kartonem, który nadaje elastyczność i podwyższa wytrzymałość mechaniczną materiału. W płytach wodoodpornych, przeznaczonych do pomieszczeń o podwyższonej wilgotności, rdzeń gipsowy impregnowany jest żywicami silikonowymi, co obniża nasiąkliwość. Ognioodporność uzyskiwana jest poprzez domieszkę włókien szklanych do masy gipsowej w rdzeniu płyty.
Obok najczęściej stosowanych płyt gipsowo-kartonowych, podwieszane sufity wykonuje się z płyt gipsowo-włóknowych, złożonych z gipsu oraz włókien przerobionej makulatury, wymieszanych i sprasowanych pod ciśnieniem.
Ponadto, do wykonywania nietypowych kształtów sufitów na planie łuków i okręgów, wykorzystuje się elastyczne cienkie płyty, z wtopioną matą z włókna szklanego lub płyty nacinane. Materiał tego rodzaju wygina się na sucho, w przeciwieństwie do standartowych płyt gipsowo-kartonowych, które przed ukształtowaniem wymagają namoczenia.
Niektórzy producenci oferują gotowe elementy wytłaczane po łukach oraz odpowiednio do nich wygięte profile konstrukcyjne. W ten sposób realizowane są np. kształty kopuł lub zabudowa łukowatych sklepień. Wygięte elementy poszycia z płyt są fabrycznie przygotowane do szybkiego montażu.
Sufity kasetonowe – sprawdzone systemy modułowe
W przestrzeni biurowej, w gabinetach lekarskich, szkołach i innych obiektach użyteczności publicznej, dobre rezultaty przynosi zastosowanie sufitów kasetonowych. Rozwiązania tego typu cechują się prostotą montażu, są budowane poprzez wypełnianie przestrzeni między elementami konstrukcji nośnej, modułami w postaci kasetonów. Przeważnie stosowane są wypełnienia w znormalizowanym kształcie, najczęściej kwadraty o boku 60cm, rzadziej spotykane są kasetony prostokątne lub inne, produkowane według indywidualnego wzoru. Sufity tego rodzaju dostępne są szerokiej gamie wzorów, gładkie lub fakturowane, jako elementy pełne, jak również perforowane, barwione według określonych proporcji barwników (RAL, NCS) lub białe, przeznaczone do malowania. Kasetony perforowane posiadają otwory, dzięki którym sufity wykonane przy ich zastosowaniu lepiej pochłaniają dźwięk.
Płyty sufitowe wykonywane są z wielu materiałów, najczęściej jest to wełna mineralna z różnymi domieszkami, specjalnie spreparowana wełna szklana, sprasowane strużyny twardego drewna i inne. Zestawiając kasetony o różnych właściwościach, fakturach i barwach, można komponować ciekawe układy sufitów. Różnorodność pozwala uzyskać efekty dekoracyjne i wykreować interesujące wnętrze.
Charakterystyczną cechą sufitów kasetonowych jest możliwość łatwej ich modyfikacji. W zależności od systemu łączenia i kształtu profili, poszczególne elementy można mocować na stałe lub przystosować do wyjmowania, pozwalając na swobodną zmianę ich układu. Lampy, montowane w sufitach kasetonowych, dostosowane są wielkością do pojedynczego modułu. Również ich układ może być dowolnie dostosowany do potrzeb. W przypadku zmian w układzie funkcjonalnym wnętrza istnieje łatwa możliwość dostosowania oświetlenia bez przeróbek instalacji.
Podstawowe kształty profili nośnych w sufitach kasetonowych, to przekroje teowe, dwuteowe, lub w kształcie litery zet – najtrwalsze i najbardziej ekonomiczne.
Odrębną grupę stanowią sufity panelowe, montowane w zależności od kształtu pojedynczego elementu, na pióro (element łączący) i wpust (wyprofilowane wgłębienie) lub z tzw. obcym piórem, gdy łącznik nie wynika z formy panelu sąsiadującego. Sufity tego typu można montować również pozostawiając pomiędzy panelami niewielkie szczeliny.
Podwieszane sufity panelowe mogą być wykonane z twardego PVC, na bazie płyty wiórowej i innych materiałów drewnopochodnych, a także z blachy stalowej lub aluminiowej. Szerokość paneli występuje przeważnie od 8 do 10cm, natomiast długość sięga 6m. Występują one w szerokiej gamie barwnej, co umożliwia tworzenie kompozycji. Kolor wypełnienia pomiędzy profilami w można dopasować do odcienia paneli, zestawić kontrastowo, bądź skorzystać z możliwości wprowadzenia złotych lub srebrnych łączników, w zależności od indywidualnych upodobań.
W zależności od proporcji pomieszczenia wskazane jest tworzenie układów pozornie modyfikujących przestrzeń. Wąskie wnętrze stanie się optycznie szersze, jeżeli panele sufitowe zostaną ułożone prostopadle do dłuższej ściany, wrażenie większego pomieszczenia uzyskamy tworząc kompozycję rozkładającą się ze środka, od mniejszych form w centrum, do stopniowo coraz większych, wizualnie rozpychających i wypełniających wnętrze.
Dekoracyjne sufity napinane
Innowację w dziedzinie podwieszanej zabudowy stropów stanowią napinane, dekoracyjne powłoki sufitowe (DPS), wykonane ze specjalnej elastycznej folii. Podstawowa funkcja sufitu wykonanego w tej technologii, podobnie jak w innych rozwiązaniach, polega na obniżaniu wysokich pomieszczeń, maskowaniu istniejących instalacji, pęknięć i uszkodzeń stropu izolowaniu wnętrz przed hałasem.
Płaszczyzna powłoki zwiększa możliwości plastycznego i architektonicznego kształtowania wnętrza, struktura powierzchni występuje w kilku postaciach: matowej, posiadającej różnorodne, delikatne tłoczenia, satynowej, gdy materiał jest całkowicie gładki, z lekkim połyskiem, imitującej taflę szklaną, lustrzanej, w której odbija się wnętrze. Każda faktura posiada szeroki wachlarz kolorów, co umożliwia dowolne kompozycje.
Napięta powłoka sufitu, jako element dekoracyjny, wywołuje niesamowite wrażenia i pozwala wykreować nową przestrzeń. Tworząc idealnie gładkie, lekkie podwieszenie, w dowolnie zaprojektowanym kształcie, uzyskujemy trwały sufit, odporny na odkształcenia. Powłokę sufitową rozpina się na listwach mocowanych do ścian, zachowując obniżenie od stropu minimum 3,5 cm. Po zainstalowaniu nie należy jej malować. Sufit tego rodzaju jest odporny na wilgoć i zmiany temperatury, może być wykorzystywany we wnętrzach mieszkalnych, łazienkach, kuchniach, salonach oraz obiektach użyteczności publicznej.
W budynkach o bardzo niskich stropach, zastosowanie powłoki DPS z lustrzanym połyskiem optycznie podwyższa pomieszczenie. Montaż w suficie systemów świetlnych oraz wentylacyjnych nie stanowi żadnej przeszkody, wymaga jedynie mocowania uchwytów niezależnie utrzymujących oprawy oświetleniowe, czy wentylatory. Konserwacja sufitów napinanych nie jest kłopotliwa, wystarczy zmyć, co 4-7 lat ogólnie dostępnymi środkami czystości.