Nowoczesne tendencje w kształtowaniu wnętrz
Współczesne wnętrza, pełne paradoksów i sprzeczności odzwierciedlają świat wokół nas, zaskakujący, niekiedy nie przewidywalny. Szybkie tempo przemian, charakterystyczne dla początku XXI wieku, zmusza do elastyczności, przygotowuje na kolejne niespodzianki, również w postrzeganiu naszego najbliższego otoczenia. Do najważniejszych wydarzeń, prezentujących aktualne tendencje w projektowaniu wnętrz, najnowsze trendy w meblarstwie, jak również awangardowe propozycje twórców designu, zaliczyć można liczne wystawy, prezentacje na targach wzornictwa i wyposażenia wnętrz.
Wydarzenia te, odbywające się kilka razy w roku, w większych europejskich miastach, między innymi w Mediolanie, Paryżu, Kolonii, czy we Frankfurcie, wpisały się na stałe w kalendarz polskich projektantów, a także miłośników pięknych przedmiotów i sztuki użytkowej. Coraz częściej architekci wnętrz, projektanci wzornictwa i elementów wyposażenia odpowiadają na zaproszenia organizatorów imprez. Rzesze osób zainteresowanych sztuką projektowania odwiedzają wystawy w poszukiwaniu inspiracji, aby przywrócić wiarę w siłę piękna, zapoznając się z aktualnymi tendencjami w projektowaniu mebli oraz modzie wnętrzarskiej. Towarzyszące prezentacjom dyskusje i spotkania pozwalają określić kierunki rozwoju rynku wyposażenia wnętrz, wpływają na tendencje w projektowaniu przestrzeni użytkowej.
Wnętrza w nowym tysiącleciu stanowią wyraz optymistycznej postawy życiowej, są miejscem przeżywania przyjemnych chwil w gronie przyjaciół i rodziny, efektywnej pracy lub wygodnego wypoczynku. Różnorodność wykorzystywanych materiałów i bogactwo form elementów wyposażenia sprawiają, że bardziej niż kiedykolwiek wnętrze staje się odbiciem indywidualnych upodobań estetycznych. Dążenie do swobody w wyrażaniu swojej osobowości, charakteryzuje się odrzuceniem tradycyjnych reguł i schematów projektowania wnętrz, na rzecz niekonwencjonalnych rozwiązań. Wnętrza budowane są na bazie prostego wzornictwa, pozbawione nadmiaru dekoracji, przystosowane do potrzeb użytkowników. Są mobilne i wielofunkcyjne. O wartości wnętrza coraz częściej decyduje czynnik wyzwolenia pozytywnych emocji, budowanie odpowiedniego klimatu za pomocą formy i koloru, w przestrzeni, która musi również spełniać funkcje użytkowe. W otoczeniu starannie dobranych przedmiotów, dużą rolę odgrywa harmonijna kompozycja kształtów i barw, pozwala skierować uwagę na własne, indywidualne potrzeby. W ten sposób wnętrze staje się niemal nieodłączną częścią osobowości.
Można, zatem śmiało stwierdzić, że pierwszym krokiem architekta wnętrz jest zrozumienie odrębnych potrzeb każdego człowieka, użytkownik kształtowanej przestrzeni znajduje się w centrum zainteresowania, a jego preferencje wyznaczą kierunek twórczego działania projektanta.
Mobilność, wszechstronność, elastyczność i pełna dyspozycyjność to cechy wymagane dzisiaj nie tylko w postawach ludzi, ale również współczesne kryteria stawiane przestrzeni użytkowej. Coraz szybsze tempo życia odzwierciedla również potrzebę łatwego przekształcania przestrzeni – lekkie meble, wyposażone w mechanizmy umozliwiające zmianę połażenia, gabarytów i funkcji. Uproszczone formy, wizualnie lekkie, ażurowe, „wypełnione światłem”, nie zabudowują wnętrza, pozostawiając poczucie przestronności, tworząc wielopłaszczyznowe kompozycje.
We współczesnych wnętrzach doskonale sprawdzają się meble modułowe, zastępujące tradycyjne meblościanki. Niewielkie, lekkie elementy, nie przytłaczają wnętrz, mogą zgodnie z potrzebami, tworzyć dowolne układy. Modułową strukturę posiadają zarówno stoły, jak i kanapy, z także regały, w których elementy boczne łączy się półkami, szufladami, drzwiczkami drewnianymi, szklanymi lub aluminiowymi. Można w ten sposób utworzyć indywidualną kompozycję.
Nowoczesne elementy wyposażenia wnętrz, łączą wysoką jakość z funkcjonalnością, przemyślaną, logiczną konstrukcją i pięknem formy. Formalne i technologiczne ograniczenia nie stanowią barier dla projektantów oraz wykonawców, jednak ich inwencja i nowatorskie podejście do zagadnienia często wystawiane są na próby. Wymagania odbiorców i upodobania dokonują selekcji najlepszych rozwiązań.
W poszukiwaniu tożsamości stylowej twórcy wzornictwa, odwołują się często do doświadczeń z przeszłości, np. syntezy form organicznych i geometrycznych – charakterystycznych dla lat 50 oraz trendów mody lat 70 minionego wieku. Spoglądając na projekt znanego architekta, Normana Fostera, możemy przekonać się, jak klasyka idzie w parze z nowoczesnością.
Twórca zaprojektował zestaw mebli, nadając mu tytuł Foster 500, w którym odwołując się do tradycji dojrzałego modernizmu, uzyskał zupełnie nowy przedmiot. Elementy zestawu, oglądane z różnych stron, wydają się przewidywalne, racjonalne – robią wrażenie komfortowych. Rzeczywiście wygoda użytkowania, to jedno z najważniejszych kryteriów oceny form użytkowych nowej generacji. Norman Foster osiągnął cel poprzez zestawienie poduszek oparcia i siedzenia pod odpowiednim kątem w stosunku do pionowych i poziomych linii, co w rezultacie pozwoliło uzyskać elegancką i wyrafinowaną bryłę mebla, doskonale wpisującą się w scenerię przestrzeni nowoczesnych wnętrz. Zastosowanie mechanizmów umożliwiających, składanie i precyzyjną regulację kształtu mebla – przede wszystkim głębokości siedzenia i kąta oparcia, pozwala dostosować formę do indywidualnych, fizjologicznych wymagań użytkownika.
Swoje odbicie w estetyce wnętrz znajdują również najnowsze technologie produkcji i obróbki materiałów. We wnętrzach pojawiają się zarówno naturalne materiały, jak i ich udoskonalone, przetworzone odpowiedniki. Dzięki tym technologiom nawet najdelikatniejsze substancje stają się odporne na uszkodzenia, a ich elastyczność pozwala dowolnie kształtować formy użytkowe, tak że projektant staje się rzeźbiarzem kreowanej przez siebie przestrzeni.
Obraz plastyczny wnętrza tworzą odpowiednie zestawienia faktur i materiałów. Coraz większą popularność uzyskuje aluminium, zarówno jako samodzielny materiał, jak i dodatek do najróżniejszych gatunków drewna, a także w połączeniu ze szkłem i tworzywami sztucznymi. Szary, metaliczny kolor aluminium, zdecydowanie kontrastuje z barwą egzotycznego drewna, jak i z tradycyjnymi ciepłymi odcieniami wiśni, gruszy czy dębu. W zestawieniach ze szkłem, najczęściej matowanym, półprzeźroczystym, daje poczucie chłodu, a formy użytkowe uzyskują elegancję i optyczną lekkość.
Dużą popularnością wśród współczesnych projektantów mebli cieszy się rewolucyjna technologia gięcia drewna. Po raz pierwszy zastosował ją, już w XIX w. Michael Thonet – w eleganckich, optycznie lekkich, wręcz filigranowych meblach, którymi zachwycił się najpierw Wiedeń, a potem cały świat. Dziś, sprawdzona metoda, powraca w nowoczesnych meblach z giętej sklejki, pozwala połączyć wyjątkową trwałość, naturalne piękno drewna w każdej, nawet najbardziej awangardowej formie.
Nowoczesność często kojarzy się z chłodem i surowością formy, co kłóci się z tradycyjnym pojmowaniem wnętrza mieszkania, jako ogniska domowego. Wrażenie chłodu pozwala zneutralizować odpowiednia kolorystyka, zastosowanie miękkich materiałów takich jak tkaniny i naturalne skóry. Wprowadzona jednocześnie tapeta o fakturowanej powierzchni, harmonizuje z delikatnością tkanin, rozprasza światło, nadaje wnętrzu przyjazny wyraz.
Oddziaływanie kolorów pozwala także podkreślić, subtelnie wydobyć nowoczesny wyraz wnętrza, stonowane i jednolite zestawienia barwne dają wrażenie porządku i czystości, przestrzeń wydaje się większa, bardziej przejrzysta. Z kolei kontrasty kolorystyczne oddziałują na emocje, elementy o intensywnej barwie mają ponadto znaczenie dekoracyjne.
Nowoczesne tendencje w kształtowaniu wnętrza domu czy mieszkania, odbiegają od tradycyjnego podziału funkcjonalnego, na poszczególne pomieszczenia, przedpokój, kuchnię, jadalnię, salon. Przestrzenie wzajemnie się przenikają, sztywne podziały ustępują lekkim, ażurowym przesłonom, dając swobodny przepływ światła i powietrza.